សិទិ្ធអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា

​ស្ថិត​ក្រោម​ច្បាប់​ជាតិ ​និង​ច្បាប់​អន្ដរ​ជាតិ ​បុគ្គល​គ្រប់​រូប ​រាប់​ទាំង​ម​នុស្ស​ស្រីស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ម​នុស្ស​ប្រុស ​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ម​នុស្ស​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ពីរ ​និង​ម​នុស្សប្តូរ​ភេទ (​ម​នុស្ស​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា) ​មាន​សិទ្ធិ​ទ​ទួល​បានសិទិ្ធ​ដូ​ច​បុគ្គល​ដ​ទៃ​ទៀត​ដែរ។ ​មា​ត្រា១ ​នៃ​សេ​ច​ក្តីប្រ​កាស​ជា​ស​កលស្តី​ពីសិទិ្ធ​ម​នុស្ស ​អះ​អាង​ថា ​ម​នុស្ស​ទាំង​អស់​កើត​មក​មាន​សេ​រី​ភាព ​និង​សម​ភាព​ក្នុង​ផ្នែក​សេ​ចក្ដី​ថ្លៃ​ថ្នូរ​និង​សិទ្ធិ ​ហើយ​ថា​ម​នុស្សម្នាក់ៗ​មាន​សិទ្ធិ​សេ​រី​ភាព​គ្រប់​យ៉ាង​ដោយ​មិ​នប្រ​កាន់​បែង​ចែក​ណា​មួយ។ ​គោល​កា​រណ៍​ទាំង​នេះ ស្តី​ពី​ស​កល​ភាព ​ភាព​ស្មើ​គ្នា ​និង​ការ​មិ​ន​រើស​អើង ​ដែល​មាន​ចែង​ផង​ដែរ ​នៅ​ក្នុងធម្ម​នុញ្ញ​អង្គ​កា​រស​ហប្រ​ជា​ជាតិ​និង​សន្ធិ​សញ្ញា​សិទ្ធិ​ម​នុស្ស។

រដ្ឋធម្ម​នុញ្ញ​នៃ​ព្រះរា​ជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុ​ជា ​មា​ត្រា៣១ បញ្ជាក់​ជា​ថ្មីអំ​ពី​គោល​កា​រណ៍​ទាំង​នេះ ​ដោយ​ការ​ទ​ទួល​ស្គាល់ ​និង​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​ម​នុស្ស ​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​សន្ធិ​សញ្ញា​អន្តរ​ជាតិ ​ដោយ​ចែង​ថាប្រ​ជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​គ្រប់​រូប​មាន “​ភាព​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​ចំ​ពោះ​មុខ​ច្បាប់ ​មាន​សិទ្ធិ​សេ​រី​ភាព ​និង​ក​រ​ណី​យ​កិច្ច​ដូច​គ្នា​ទាំង​អស់” ​ដោយ​មិន​គិត​ពី​ឋា​នៈ​សង្គម​ផ្សេង​គ្នា ​ហើយ “​មាន​សិទ្ធិ​ចូល​រួម​យ៉ាងស​កម្ម​ក្នុង​ជីវ​ភាព​ន​យោ​បាយ ​សេដ្ឋ​កិច្ច ​សង្គ​ម​កិច្ច ​និង​វប្ប​ធម៌​របស់ប្រ​ទេស​ជាតិ។” (​មា​ត្រា៣៥)

​បើ​ទោះ​បី​ជា​ទំ​នាក់​ទំនង​ផ្លូវ​ភេទ​ដូច​គ្នា ​មិន​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ជា​ទោ​សព្រ​ហ្ម​ទណ្ឌ​ក្តី ​អ្នក​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា​ទាំង​នោះ ​មិន​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ ឬ​ទ​ទួល​ស្គាល់​ដោយ​ច្បាប់​កម្ពុ​ជា​ដែរ។ ​ច្បាប់​ដែល​មាន​ជាធរ​មាន​មិន​បាន​ហាម​ឃាត់​ជាពិ​សេស​លើ​ការ​រើស​អើង ​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ទំនោរ​ផ្លូវ​ភេទ ​និង​អត្ត​សញ្ញា​ណ​យេនឌ័រ ​ហើ​យ​ក៏​មិន​មាន​ដែរ​នូវ​ការ​ដាក់​ទណ្ឌ​កម្ម​ចំ​ពោះ​អ្នក​ដែល​រំ​លោភ​សិទ្ធិ​ម​នុស្ស​របស់​ម​នុស្សស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា។ ​ដោយ​ហេ​តុ​នេះ​ហើយ ​ទើប​ជា​ញឹក​ញយ ​ម​នុស្សស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច ​ត្រូវ​ប្រ​ឈម​នឹង”​ស្លាកស្នាមទុ​យស៍ ​ការ​រើស​អើង ​និង​ការ​ផាត់​ចេញ ​កម្រិត​ខ្ពស់ ​នៅ​កន្លែង​ផ្សេងៗ ​ដូច​ជា ​នៅ​លំ​នៅ​ឋាន ​សា​លា​រៀន ​កន្លែង​ធ្វើ​ការ ​មណ្ឌល​សុខ​ភាព ​និង​នៅ​ទីសា​ធា​រ​ណៈ។” ​អ្នក​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា​ជា​ច្រើន ​ជាពិ​សេ​ស​ម​នុស្សប្តូរ​ភេទ ​ជា​ញឹក​ញយ ​មានអា​រម្មណ៍​ថា​ខ្លួន​ឯ​ក​កោរ ​និង​ងាយ​រង​គ្រោះ គ្មាន​ជំនាញ ឬគ្មាន​ចំ​ណេះ​ដឹង ​ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​ខ្លួន​ឯង​ឡើយ។ ​កង្វះ​ការ​ទ​ទួល​ស្គាល់ ​និង​ការ​ការពា​រ​សិទ្ធិ​ផ្លូវ​ភេទ​ក្រុម​ភាគ​តិច​នេះ ​បង្ក​ជា​ឧប​សគ្គ​ដល់​បុគ្គល​ដែលស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ក្នុង​ការ​ទ​ទួល​បា​ន​ពេញ​លេញ​នូវ​សិទ្ធិ​ចូល​រួម​ក្នុង​ជីវ​ភាព​ន​យោ​បាយ ​សង្គ​ម​កិច្ច ​សេដ្ឋ​កិច្ច ​វប្ប​ធម៌ ​និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ដែល​មាន​ការ​រួមបញ្ចូល ​នៃ​ព្រះ​រា​ជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុ​ជា។

​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ​រាជ​រដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុ​ជា ​បាន​បង្ហាញ​ការប្តេជ្ញា​ចិត្ត ​និង​គំ​និតផ្តួចផ្តើម ​ដើម្បី​រួមបញ្ចូល​ម​នុស្ស ស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ក្នុង​ផែន​ការ ​និង​កម្ម​វិ​ធី​ផ្សេងៗ។ ​តាម​កា​រ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវអំ​ពី​សហគ​មន៍​អ្នកស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​អង្គ​ភាព​សម្រប​សម្រួលគាំ​ពារ​សង្គម ​នៃ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​អភិ​វឌ្ឍន៍កសិ​កម្ម ​និង​ជន​បទ​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៣ ​ហើយ​ផែន​កា​រ​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​ជា​តិស្តី​ពី​មេ​រោគអេដស៍/​ជំងឺអេដស៍ ព្រម​ទាំង ​ផែន​កា​រស​កម្ម​ភាព​ជា​តិ​លើក​ទី២ ​បង្ការ​ទប់ស្កាត់​អំ​ពើ​ហិង្សា​ប្រ​ឆាំង​នឹង​ស្រ្តី ​ដោះ​ស្រាយ​ជាពិ​សេស​នូវ​តម្រូវ​ការ​របស់​ម​នុស្សស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា។ ​អតីត​ព្រះ​ករុ​ណា​ព្រះ​បាទ​ន​រោត្តម​សីហ​នុ ​អ្ន​ក​ន​យោ​បាយ​មួយ​ចំ​នួន ​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិ​បាល​នៅថ្នាក់​ជា​តិ ​និង​នៅថ្នាក់​ក្រោម​ជា​តិ ​បាន​និ​យាយ​ប្រ​ឆាំង​នឹង​អំ​ពើហឹង្សា ស្លាកស្នាមទុ​យស៍ ​និង​ការ​រើស​អើង​ប្រ​ឆាំង​នឹង​ម​នុស្ស​ដែលស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា។

​ក្រៅ​ពីក្របខ័ណ្ឌ​ច្បាប់ ​និងថ្នាក់ដឹ​ក​នាំ​ន​យោ​បាយ ​ក៏​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរឥរិ​យា​បទ​សង្គម ​ជាពិ​សេស​នៅថ្នាក់​មូល​ដ្ឋាន ​ដោយគៀរ​គរ​ម​នុស្សគ្រប់​ស្រ​ទាប់​សង្គម ​ឲ្យ​ជួយគាំទ្រសិទិ្ធ​អ្នក​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​រាប់​ទាំង
​មេដឹ​ក​នាំ​នៅ​តាម​មូល​ដ្ឋាន ​មេដឹ​ក​នាំ​សាសនា ​និង​មេដឹ​ក​នាំ​សហគ​មន៍ ​ប្រ​ព័ន្ធផ្សព្វ​ផ្សាយ ​សង្គម​ស៊ី​វិល ​ប្រ​ព័ន្ធ​អប់​រំ ​និង​វិស័យ​ឯក​ជន។

​សូម​អាន​បន្ថែម៖

•   ​កើត​មក​មាន​សេ​រី​ភាព​និង​សម​ភាព ​របស់​ការិ​យាល័យ OHCHR ​ជាភា​សារ​ខ្មែរ /​អង់គ្លេស
•   ​រ​បាយ​កា​រណ៍​របស់​ការិ​យាល័យ UNDP/ USAID ​និង OHCHR ៖ ​ក្នុង​នាម​ជា​ម​នុស្ស​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​នៅ​អា​ស៊ី៖ ​រ​បាយ​កា​រណ៍ប្រ​ទេស​កម្ពុ​ជា ​ជាភា​សារ​ខ្មែរ /​អង់គ្លេស
•  ​ទំ​ព័រ​ពិត៖ ​ម​នុស្ស​មាន​ភេទ​មិន​ច្បាស់​លាស់ ​របស់ OHCHR ​និង UN Free & Equal៖ ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស / ​ខ្មែរ
•  ​ទំ​ព័រ​ពិត៖ ​ច្បាប់​សិទ្ធិ​ម​នុស្ស​អន្តរ​ជា​តិ ព្រម​ទាំង​ទំនោរ​ផ្លូវ​ភេទ ​និង​អត្ត​សញ្ញា​ណ​យេនឌ័រ ​របស់ OHCHR ​និង UN Free & Equal៖ ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស / ​ខ្មែរ
•  ​ទំ​ព័រ​ពិត៖ ​សំណួរ​ដែល​ត្រូវ​បា​គេ​សួរ​ជា​ញឹក​ញាប់ ​របស់ OHCHR ​និង UN Free & Equal៖ ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស / ​ខ្មែរ
•  ​ទំ​ព័រ​ពិត៖ ​សម​ភាព ​និង​ភាព​មិ​ន​រើស​អើង ​របស់ OHCHR ​និង UN Free & Equal៖ ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស / ​ខ្មែរ       
•  ​ព័ត៌​មាន​របស់ OHCHR ស្តី​ពី​សុខ​ភាព​ផ្លូវ​ភេទ ​និង​សុខ​ភាព​បន្ត​ពូជ ​និងសិទិ្ធ៖ ​ម​នុស្ស​ស្រីស្រ​លាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ម​នុស្ស​ប្រុស​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​ម​នុស្ស​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ទាំង​ពីរ ​ម​នុស្សប្តូរ​ភេទ ​និង​ម​នុស្ស​មាន​ភេទ​មិន​ច្បាស់​លាស់៖ ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស / ​ខ្មែរ
• ​ដើម្បី​មើល​វីដេ​អូ​របស់​យើងអំ​ពី​វប្ប​ធម៌​នៃ​សេ​ច​ក្តី​ស្រ​ឡាញ់ ​ដែល​គាំ​ទ្រ​ដល់​សហគ​មន៍​អ្នក​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា ​សូម​ចុច​ទី​នេះ​សម្រាប់ ​ស្គាល់​ម​នុស្សម្នាក់​ច្បាស់ ​នោះ​ការ​រើស​អើង​នឹងបញ្ចប់, អ.ស.ប ​សេ​រី​ភាព & ​សម​ភាព៖ ​ប្រ​ពៃ​ណី, អ.ស.ប ​សេ​រី​ភាព & ​សម​ភាព៖ ​វប្ប​ធម៌​ ​និង អ.ស.ប ​សេ​រី​ភាព & ​សម​ភាព៖ ​គ្រួ​សារ
• ​ការិ​យាល័យ OHCHR-​កម្ពុ​ជា ផ្តល់​ការ​គាំ​ទ្រ​ដល់​សហគ​មន៍​អ្នក​ស្រ​ឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ប្រ​ទេស​កម្ពុ​ជា ​ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃយុទ្ធ​នា​ការ​ជា​ស​កល​របស់ អ.ស.ប ​សេ​រី​ភាព & ​សម​ភាព។ ​ចូល​ទៅ​កាន់វេប​សា​យ​ស​កល​របស់អ.ស.ប ​សេ​រី​ភាព & ​សម​ភាព ​សូម​ចុច​នៅត្រង់​នេះ